Νομίζω πως δεν υπάρχουν στον κόσμο αδέρφια που να μην έχουν τσακωθεί, έστω και μια φορά. Ακόμα και οι πιο υποχωρητικοί χαρακτήρες, κάποια στιγμή θα ξεσηκωθούν και ο καυγάς περιμένει στη γωνία. Οι αδελφικοί καυγάδες είναι μια πραγματικότητα για όλους μας και καλό είναι να μάθουμε να τους διαχειριζόμαστε σωστά από νωρίς, χωρίς πανικό και άγχος.

Πηγή άγχους και ενοχών για την μαμά

Για τη μαμά ο κάθε τσακωμός είναι μια πηγή άγχους, στεναχώριας και πολλών πολλών ενοχών. Η μαμά νομίζει ότι εκείνη φταίει , πιστεύει εκείνη έκανε κάποιο λάθος , από μικρό (λάθος επιλογή λέξεων/χώρου/χρόνου/ενέργειας) μέχρι μεγάλο, γενικό και ανεπανόρθωτο στην ανατροφή των παιδιών της. Σπεύδει λοιπόν να μπει ανάμεσα , να σταματήσει τον τσακωμό πάσει θυσία και να βάλει τάξη. Φυσικά, τις περισσότερες φορές είναι λάθος αυτή η σκέψη και εγώ θα επικεντρωθώ σε αυτό ακριβώς. Στο πώς δηλαδή οι γονείς αντιμετωπίζουμε τον κάθε τσακωμό των παιδιών, γιατί πιστεύω πως η λύση βρίσκεται στη δική μας αντίληψη για κάθετί που συμβαίνει στα παιδιά μας.

Ανάληψη ευθυνών από τα παιδιά

Όπως ξαναείπα, λογικό είναι τα αδέρφια να τσακωθούν. Τα κορίτσια μου, από τότε που μεγάλωσαν αρκετά , ώστε να έχουν την αίσθηση της ιδιωτικότητας και της ιδιοκτησίας, συχνά πυκνά μαλώνουν ή πιο σωστά διαπληκτίζονται, πολλές φορές μέσα στη μέρα μάλιστα. Όταν ήταν πολύ μικρές κι εγώ πανικοβαλλόμουν. Στην παραμικρή αλλαγή στον τόνο φωνής τους ή στο άκουσμα κλάμματος, έτρεχα να γίνω ο διαιτητής και να λήξω τη διαμάχη. Καθώς όμως περνούσε ο καιρός, διαπίστωσα πόσο κουραστικό είναι αυτό. Για το παραμικρό, από το ποια θα έχει το ροζ κουκλάκι, μέχρι το ποια ταινία ή ποιο παιχνίδι θα επιλέξουν, κατέληξα να πρέπει να αποφασίζω εγώ. Στην αρχή είναι ωραίο αίσθημα, αλλά όσο μεγαλώνουν καταλάβαινα ότι αυτό δεν μπορούσε να συνεχιστεί. Έπρεπε η καθεμιά να αναλάβει την ευθύνη για τα λόγια που είπε, για τις κινήσεις που έκανε, για τις επιλογές της και για τη συμπεριφορά της εν γένει, στο τέλος τέλος.

Έτσι σταδιακά, σταμάτησα να τρέχω στο παιδικό δωμάτιο μόλις άκουγα θόρυβο. Περίμενα πρώτα λίγα λεπτά να δω αν θα συμβιβαστούν. Αν ναι, όλα καλά, πίσω στις δουλειές μας. Αν όχι, παρατηρούσα πώς εξελισσόταν η κατάσταση. Όσες φορές δεν τα έβρισκαν, συνήθως ξεκινούσε η μια καινούργιο παιχνίδι μόνη της κι η άλλη συνέχιζε το παλιό, μέχρι που ξεχνούσαν γιατί τσακώθηκαν και ξανάπαιζαν μαζί. Έτσι η κατάσταση εξομαλυνόταν με δική τους πρωτοβουλία και χωρίς εγώ να έχω μπει στη μέση. Εκείνες έβρισκαν τρόπους συνύπαρξης και εγώ διατηρούσα την ηρεμία μου (και τα λογικά μου).

Οι εναλλακτικές

Η δεύτερη επιλογή αν δεν τα έβρισκαν, ήταν να έρθουν σε μένα να τους βρω την λύση. Εκτός κι αν είχε σηκώσει χέρι η μία στην άλλη, όπου εκεί οι συνέπειες είναι πάντα διαφορετικές, στις υπόλοιπες περιστάσεις, η μόνη επέμβασή μου ήταν να τους πω να βρουν μια συμβιβαστική λύση. Πρότεινα δυο τρεις εναλλακτικές, που ήξερα ότι θα τους αρέσουν ή έλεγα εκείνες να βρουν εναλλακτικές λύσεις. Βέβαια συνήθως όλα τα παράπονά τους γίνονταν φωναχτά και με κλάμματα, οπότε το σημαντικό ήταν να κρατήσω κι εγώ την ψυχραιμία μου και να περιμένω λίγο να ηρεμήσουν . Κι εκεί άρχιζε η συζήτηση. 9 στις 10 φορές μόνες τους έβρισκαν αυτό που ικανοποιούσε και τις δύο και έτσι η κρίση ξεπερνιόταν. Ακόμα όμως και τη μία φορά, που καμία δεν έκανε πίσω, όποτε είχα καταφέρει εγώ να διατηρήσω την ψυχραιμία μου, τα παιδιά μέσα σε πολύ λίγη ώρα ήταν πάλι μαζί και έπαιζαν αγαπημένα.

Η πρόταση εναλλακτικών , ιδιαίτερα όταν γίνεται από τα ίδια τα παιδιά, έχει το καλό πως καταρχήν τα βοηθάει να σκεφτούν λογικά. Επίσης τα βάζει στην διαδικασία να σκέφτονται πώς μπορούν να βρουν λύσεις στα προβλήματα. Δεν λέω πως αυτά γίνονται αυτόματα ή από την μια στιγμή στην άλλη. Μεγαλώνουν και ακόμα μαθαίνουν. Όμως ωριμάζοντας, ξέρουν τον τρόπο και μακροπρόθεσμα θα τους χρησιμεύσει και στην ενήλικη ζωή τους.

Διάλογος

Πλεόν έχουν μεγαλώσει αρκετά και οι αιτίες των τσακωμών είναι φυσικά διαφορετικές. Παρόλαυτα η δική μου αντιμετώπιση εξακολουθεί να είναι η ίδια. Αυτό που με τα χρόνια προστέθηκε είναι ο διάλογος. Ακόμα κι αν η κατάσταση ξεφύγει, πάντα μα πάντα θα τις καθίσω αργότερα σε μια ήσυχη στιγμή να συζητήσουμε. Είτε όλοι μαζί (και ο μικρός πια, που βέβαια δεν τσακώνεται με κανέναν, αλλά συμμετέχει ενεργά στα πάντα), είτε κατ΄ ιδίαν. Ψάχνω να βρω τι φταίει, πώς μπορεί να διορθωθεί αυτό που φταίει. Τις αφήνω να πουν τα παράπονά τους και να ακούσουν οι ίδιες τι λένε. Όπως και για εμάς, έτσι και για τα παιδιά το να πουν δυνατά την σκέψη που τα βασανίζει, είναι απελευθερωτικό. Και μπορούν να βάλουν σε σωστή βάση τι έχει πιο μεγάλη σημασία για εκείνες στην μεταξύ τους σχέση.

Ακόμα μιλάω και λέω τα ίδια και τα ίδια, για το πόσο σημαντική είναι η αδελφική σχέση. Τους θυμίζω τα παραδείγματα αδελφικής αγάπης που ζουν οι ίδιες και βλέπουν κι εμάς να ζούμε με τα αδέλφια μας. Μαλλιάζει η γλώσσα μου να επαναλαμβάνομαι και πολλές φορές μπορεί και να γίνομαι κουραστική, αλλά πιστεύω πως σε τέτοια θέματα αξίζει να γινόμαστε κουραστικοί. Σε όλα τα χρόνια που είμαι μαμά, αν κάτι έχω μάθει είναι πως μόνο ο διάλογος και το να επαναλαμβάνουμε ό,τι είναι σημαντικό, έχουν αποτέλεσμα σε αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε.

Κλειδί η συμπεριφορά του γονιού

Όπως λοιπόν και στα περισσότερα θέματα της συμπεριφοράς των παιδιών, έτσι και στο ζήτημα των τσακωμών, το κλειδί βρίσκεται στη δική μας συμπεριφορά και αντιμετώπιση. Όταν μεγενθύνουμε το παραμικρό και επεμβαίνουμε στα πάντα με πανικό και άγχος, μη τυχόν και τσακωθούν τα παιδιά, συνήθως τα αποτελέσματα δεν είναι αυτά που θέλουμε. Αντίθετα, αν διακριτικά είμαστε δίπλα τους και με ψυχραιμία τα βοηθήσουμε να λύσουν μόνα τους, όσο γίνεται, τις διαφορές τους, μόνο καλό θα τους κάνουμε. Τα παιδιά έτσι κι αλλιώς ξεχνούν και συγχωρούν πολύ εύκολα. Εκτός αυτού με τον τρόπο αυτό τα μαθαίνουμε να αποκτούν κρίση και να διαχειρίζονται το θυμό τους και τον εγωισμό τους, μάθημα εξαιρετικά σημαντικό, τα μαθαίνουμε να υποχωρούν ή και να επιμένουν όταν χρειάζεται, τα μαθαίνουμε να ζητούν συγγνώμη όταν έχουν φταίξει. Τελικά, τα μαθαίνουμε να συμβιώνουν με άλλους ανθρώπους και τα προετοιμάζουμε να ζήσουν μέσα στην κοινωνία.

Οι αδελφικοί καυγάδες δεν ανήκουν στις ευχάριστες στιγμές της οικογενειακής καθημερινότητάς μας. Όμως δεν μπορούμε να τους αποφύγουμε εντελώς. Η ήρεμη ατμόσφαιρα μεταξύ των γονιών, ο διάλογος ακόμα και στις στιγμές της έντασης και η αγάπη , που ανεξαρτήτως διαπληκτισμών ή διαφορών είναι φανερή σε όλες μας τις κινήσεις, είναι το καλύτερο παράδειγμα και το πιο ισχυρό αντίδοτο στους τσακωμούς των παιδιών. Και μην ξεχνάμε, πως ακόμα κι αν τσακώνονται μεταξύ τους για την κούκλα ή το αυτοκινητάκι, σε κάθε κίνδυνο ή «εχθρό» εξωτερικό γίνονται μια γροθιά και υπερασπίζονται το ένα το άλλο. Αν το βλέπουμε αυτό στα παιδιά μας, να είμαστε βέβαιοι ότι αγαπιούνται βαθιά, ειλικρινά και στέρεα. Αυτή η αδελφική αγάπη είναι από τα μεγαλύτερα δώρα και εφόδια για τη ζωή τους.

Το κείμενο αυτό είχε δημοσιευτεί με άλλη μορφή για πρώτη φορά ως guest post στο makelife.gr