via

Όσο περνούν οι χρονιές και τα κορίτσια μου μεγαλώνουν , το να πηγαίνουμε την Μεγάλη Εβδομάδα στην εκκλησία γίνεται όλο και πιο απλή διαδικασία. Από τα χρόνια που είχα μια “βαλιτσούλα” με όλα τα απαραίτητα πάντα μαζί μου, συν την αγωνία πότε θα τις χάσω μέσα στον άπειρο κόσμο που μπαινόβγαινε, πλέον η κάθεμιά τους έχει την δική της τσαντούλα με ό,τι χρειάζεται κι εγώ απλά παρακολουθώ την ακολουθία από το βιβλιαράκι (ή την εφαρμογή στο κινητό όταν μου παίρνουν το βιβλιαράκι).

1. Επιλέγουμε εκκλησία φιλική στα παιδιά. 

Εκτός κι αν ο σύζυγος είναι ιερέας ή ψάλτης σε συγκεκριμένη εκκλησία, οπότε το να εκκλησιάζεστε αλλού δεν είναι βολική επιλογή, σας προτείνω να προτιμήσετε ενορίες φιλικές προς τα παιδιά. Όσο κι αν είμαι εντελώς αντίθετη και εξοργίζομαι με τις απαράδεκτες πρακτικές ορισμένων ιερέων και επιτρόπων, που κάνουν παρατηρήσεις στα μικρά παιδιά και τους γονείς τους, αγνοώντας εντελώς τα λόγια του Χριστού, οι μέρες αυτές δεν ενδείκνυνται για επανάσταση. Επιλέξτε λοιπόν μια κοντινή σας εκκλησία, όπου ο ιερέας και οι επίτροποι να είναι φυσιολογικοί άνθρωποι και όπου ο ψίθυρος ή το γελάκι των παιδιών δεν θεωρείται έγκλημα καθοσιώσεως.

2. Μην πηγαίνετε πολύ νωρίς. 

Η ακολουθία ξεκινάει γύρω στις 6.30 με 7 το απόγευμα και μέχρι την Μεγάλη Τετάρτη κρατάει περίπου μιάμιση ώρα. Αυτός ο χρόνος για ένα νήπιο είναι αιώνας, ιδίως όταν πρέπει να βρίσκεται σε ένα μόνο μέρος. Επομένως μην έχετε την απαίτηση να πάτε από το “Ευλογητός”  και να φύγετε στο “Δι’ ευχών”. Και στην μισή ακολουθία να μείνετε, πάλι αρκεί. Σημασία έχει να πάτε.

3. Τσάντα δραστηριοτήτων. 

Ίσως το πιο σημαντικό κομμάτι όλου του εγχειρήματος. Βρείτε από τώρα παιχνίδια ήσυχα, όπως παζλ, τουβλάκια, βιβλιαράκια με δραστηριότητες, κηρομπογιές, πασχαλινά βιβλία με ζωγραφιές,  βιβλιαράκια με παιδικές προσευχές (επειδή θα σας ζητάνε το δικό σας βιβλίο), ανάλογα πάντα με την ηλικία του παιδιού. Θα τα εμφανίζετε σταδιακά, ώστε κάθε ξέσπασμα βαρεμάρας ή γκρίνιας να αντιμετωπίζεται πιο εύκολα. Επίσης, κάντε προμήθειες σε μεγάλες ποσότητες μερικά από τα αγαπημένα του σνακ: μπισκοτάκια, κριτσίνια, κέικ, φρουτάκια, ξηρούς καρπούς, απαραίτητα νερό ή χυμό για ώρα ανάγκης και ό,τι άλλο αρέσει στο παιδί (ή τα παιδιά). Μην ξεχάσετε τα μωρομάντηλα (μεγάλο πακέτο) και χαρτομάντηλα. Μην δίνετε σημασία στα βλέμματα που σας ρίχνουν οι διάφορες γιαγιάδες γύρω γύρω. Έχουν ξεχάσει πώς είναι να έχεις μικρά παιδιά.

4. Επιλέξτε το μέρος που θα καθίσετε. 
Οι μεγάλες ενορίες έχουν το θετικό του γυναικωνίτη. Αν και ποτέ δεν μου άρεσε, γιατί προσωπικά μου αρέσει να στέκομαι κοντά στο σολέα, είναι σωτήριο για τις μαμάδες με μικρούλια, που μόλις έχουν αρχίσει να περπατούν. Εκεί μπορούν να τρέχουν και να σκαρφαλώνουν, χωρίς να ενοχλούν κανέναν, αρκεί βέβαια να μην τα αφήνουμε να πλησιάζουν στο τοιχίο με τα κάγκελα. Βλέπω πολλές μαμάδες που ακόμα κι εκεί δεν αισθάνονται καλά να αφήσουν τα μικράκια να τριγυρίσουν και μετά από πέντε δέκα λεπτά φεύγουν. Ξαναλέω. Δεν ενοχλούν κανέναν τα παιδιά. Κι όποιος ενοχλείται, έχει κάποιο άλλο δικό του πρόβλημα, που σίγουρα δεν θα λυθεί απομακρύνοντας τα παιδιά από την ακολουθία. Ο γυναικωνίτης λοιπόν είναι μια καλή λύση, αφού συνήθως έχει αρκετό χώρο. Αν πάλι δεν υπάρχει, προτιμήστε τα πλάγια του ναού και εξωτερικές καρέκλες, ώστε αν χρειαστεί να βγείτε για λίγο έξω ή αν το παιδί τριγυρίσει να είναι εύκολη η μετακίνηση. Επίσης, σημαντικό για τις μαμάδες με μωρά, αποφύγετε να πάρετε καρότσι αυτές τις μέρες. Προτιμήστε το μάρσιπο, γιατί ο κόσμος είναι πάρα πολύς και η μετακίνηση του καροτσιού σχεδόν αδύνατη.

5. Επιστρατεύστε τον μπαμπά ή όποιον άλλον προσφερθεί για βοήθεια. 
Εκτός (πάλι) κι αν ο άντρας σας είναι ιερέας ή ψάλτης , μοιραστείτε αρμοδιότητες από πριν. Αν τα μικρά τσακώνονται, καθίστε χωριστά, φροντίζοντας να είστε και οι δυο εφοδιασμένοι με τα απαραίτητα. Συμφωνήστε “σχέδιο δράσης” σε περίπτωση που χρειαστεί να φύγετε. Αν ανήκετε στην κατηγορία “γυναίκα ψάλτη” ή “γυναίκα ιερέα” και πάλι ζητήστε βοήθεια. Το να πάνε για λίγη ώρα στο ψαλτήρι να καθίσουν στο σκαλάκι κοντά στον μπαμπά είναι  μια καλή λύση, ενώ αν οι νεωκόροι προσφερθούν να πάρουν ένα από τα πιτσιρίκια μαζί να σβήνουν τα κεριά, μην αρνηθείτε, τα παιδιά λατρεύουν αυτή τη διαδικασία και σίγουρα θα επιστρέψουν πολύ χαρούμενα μετά από αυτό.

6. Αγνοήστε τους περίεργους και τους γκρινιάρηδες. 
Ίσως το πιο σημαντικό από όλα. Ξαναλέω ότι αν κάποιος ενοχλείται από τα παιδάκια στην εκκλησία, σίγουρα έχει κάποιο άλλο δικό του πρόβλημα, που δεν θα λυθεί απομακρύνοντας εσάς και τα παιδιά από την ακολουθία. Γι’ αυτό απλά μην δίνετε σημασία στα “ενοχλημένα” βλέμματα και στα “σουτ” των γιαγιάδων.

7. Εξηγήστε στα παιδιά γιατί πηγαίνουμε στην εκκλησία αυτές τις μέρες και βάλτε τα να συμμετέχουν. 
Τα παιδιά συνήθως γκρινιάζουν και αντιδρούν όταν δεν καταλαβαίνουν για ποιον λόγο γίνεται κάτι. Όσο μικρά κι αν είναι, μιλήστε τους για τη Μεγάλη Εβδομάδα, για τα Πάθη, για την αγάπη του Χριστού. Κυκλοφορούν πάρα πολλά ποιοτικά βιβλιαράκια, ακόμα και για παιδάκια από 3 χρονών, που με πολύ απλά λόγια εξηγούν τι γίνεται κάθε μέρα. Έτσι τα παιδιά νιώθουν ότι συμμετέχουν και δεν κάθονται απλά σε μια καρέκλα. Όταν είναι λίγο μεγαλύτερα, μπορείτε τα αγόρια να τα πάτε και στο ιερό να βοηθήσουν, ενώ τα κορίτσια τρελαίνονται να γίνονται μυροφόρες. Ρωτήστε στην ενορία σας εγκαίρως αν υπάρχει η δυνατότητα αυτή και κανονίστε το. Είναι από τις ωραιότερες στιγμές για τα παιδιά!

8. Καθίστε οικογενειακώς στην Θεία Λειτουργία της Ανάστασης. 
Άφησα για το τέλος την σημαντικότερη στιγμή της Μεγάλης Εβδομάδας, που είναι η Λειτουργία της Ανάστασης. Τα τελευταία χρόνια παρατηρώ πως όλο και περισσότερος κόσμος κάθεται στη Θεία Λειτουργία , που ξεκινά μετά το “Χριστός Ανέστη” και αυτό το θέαμα είναι πολύ όμορφο. Η αναστάσιμη Θ. Λειτουργία είναι μια εμπειρία μοναδική. Δεν υπάρχει άλλη ακολουθία τόσο χαρούμενη και λαμπερή, ακριβώς αυτές είναι οι λέξεις που μου έρχονται στο νου καθώς σκέφτομαι τις στιγμές αυτές. Ολόφωτος ναός, τροπάρια ζωντανά και με πανέμορφα λόγια και το “Χριστός Ανέστη” να ψάλλεται σχεδόν διαρκώς. Και στο τέλος, όταν όλο το εκκλησίασμα μεταλαμβάνει, νιώθει κανείς για λίγο έστω, αυτή την ενότητα και την κοινότητα, που τόσο πολύ ακούμε και τόσο λίγο αισθανόμαστε. Πολλοί γονείς με μικρά παιδιά δεν μένουν στην υπέροχη αυτή Λειτουργία, για να μην κουραστούν τα παιδάκια. Κι όμως, αξίζει. Είναι μόνο για μια φορά το χρόνο και διαρκεί το πολύ για μία με μιάμιση ώρα μετά το Χριστός Ανέστη στις περισσότερες εκκλησίες. Αν έχετε μωράκια, εκείνη την μέρα πάρτε μαζί το καρότσι, μετά την Ανάσταση η εκκλησία θα έχει πολύ χώρο. Αν είναι λίγο μεγαλύτερα, έχετε μαζί σας και πάλι την τσάντα δραστηριοτήτων και ένα μικρό μαξιλαράκι, γιατί είναι πολύ πιθανό ύστερα από λίγο να κοιμηθεί το μικρό σας. Τα μεγαλύτερα παιδιά, σίγουρα θα καθίσουν πολύ ευχάριστα, γιατί είναι συναρπαστικό να μένουν τόσο αργά ξύπνια, με τις αναμμένες λαμπάδες τους. Η εμπειρία αυτή και οι αναμνήσεις αυτές θα τα συντροφεύουν για πάντα. Προσωπικά ποτέ δεν έχω χάσει την αναστάσιμη Λειτουργία, από τότε που ήμουν έγκυος και μετά και με τα δυο κορίτσια μωρά.

Πιστεύω βαθιά πως όσα λόγια κι αν πούμε, αν τα παιδιά δεν ζήσουν μέσα στην εκκλησία, δεν νιώσουν την εκκλησία σαν χώρο οικείο και ζεστό, όπου είναι καλοδεχούμενα και μπορούν να κινηθούν άνετα, δεν θα καταφέρουμε ποτέ να τα πείσουμε να μείνουν κοντά στο Χριστό. Αν δεν δουν εμάς να βιώνουμε την ζωή της εκκλησίας όχι μόνο με λόγια ή με αυστηρές νηστείες, αλλά συμμετέχοντας στις ακολουθίες και στη Θεία Κοινωνία, όσα λόγια κι αν πούμε δεν θα καταφέρουμε πολλά.

Θυμάμαι σαν παιδί, όταν πηγαίναμε εκκλησία η μαμά μου επέμενε να μένουμε μέσα στο ναό όλη την ώρα της ακολουθίας. Ακόμα κι όταν ήμασταν ζωηρά (ιδίως εγώ , ήμουν αρκετά ζουζούνι) δεν μας έβγαζε ποτέ έξω, μόνο μας έπαιρνε κοντά της για λίγο, να ησυχάσουμε. Στην ενορία που λειτουργούσε παλιά ο μπαμπάς μου, μαζί με άλλα παιδάκια καθόμασταν στα σκαλοπάτια του μικρού δεσποτικού θρόνου και από εκεί βλέπαμε όλα όσα γίνονταν μέσα στο ιερό. Έτσι έμαθα να αγαπώ τις ακολουθίες. Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν έχω βαρεθεί ποτέ, αλλά όμως επειδή ξέρω τη σημασία της συμμετοχής στη λατρευτική ζωή, επιδιώκω να βρίσκομαι εκεί. Κι αυτό θέλω να μάθω και στα παιδιά μου.

Ακούγεται ίσως λίγο αστείο να δίνει κανείς πρακτικές συμβουλές για να κρατήσεις τα παιδιά μέσα στο ναό, όμως ξέρω πως οι γονείς με μικρά παιδιά θα καταλάβετε γιατί θεώρησα σημαντικό να το μοιραστώ μαζί σας, αλλά και ελπίζω ότι θα σας φανεί χρήσιμο όχι μόνο για τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, αλλά και γενικά!

Καλή Μεγάλη Εβδομάδα!

Σας φιλώ!