Φέτος το καλοκαίρι συμπληρώνονται τρία χρόνια από τότε που, σχεδόν, ολοκλήρωσα τον κύκλο ψυχοθεραπειών που παρακολουθούσα. Θέλω εδώ και πολύ καιρό να γράψω αυτήν την ανάρτηση, γιατί αυτός ο κύκλος άλλαξε τη ζωή μου. Πάντοτε όμως δείλιαζα ή δίσταζα, γιατί ακόμα κι όταν οι συνεδρίες σταματήσουν, το ταξίδι αυτό δεν σταματά . Αντίθετα, οι εσωτερικές διεργασίες , που τίθενται σε εφαρμογή με την ψυχοθεραπεία , συνεχίζουν αμείωτες.
Ήρθε όμως η στιγμή να γράψω γι’ αυτή την εμπειρία. Λἐω συχνά πώς ήταν το καλύτερο δώρο που έχω κάνει στον εαυτό μου και το πιστεύω βαθιά. Αυτά που θα μοιραστώ μαζί σας, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν γνώμη ειδικού. Είναι μόνο η δική μου υποκειμενική άποψη και εμπειρία, καθώς και τα αποτελέσματα που βίωσα.
Πρέπει να πω πως προτού πάρω την απόφαση να κλείσω ραντεβού, ήμουν εξαιρετικά αρνητική απέναντι στην ιδέα της ψυχοθεραπειας. Δεν έχει νόημα να πω γιατί, ούτε καν θυμάμαι πια τι δικαιολογίες έλεγα. Η ουσία ήταν πως ενδόμυχα φοβόμουν πάρα πολύ για το τι θα έβλεπα. Πώς θα αντιμετώπιζα τις ανακαλύψεις που θα έκανα για τον εαυτό μου. Ασυνείδητα βέβαια φοβόμουν. Όμως ένιωθα την ανάγκη να βοηθηθώ.
Είχα περάσει πολλές χρονιές με πίεση, εξωτερική και εσωτερική και υπήρχαν κάποιες καταστάσεις που δεν μπορούσα να διαχειριστώ και με συνέθλιβαν. Το αποτέλεσμα ήταν να γίνω δυσλειτουργική στην καθημερινότητά μου και μια σύζυγος και μαμά, που δεν ήμουν εγώ. Οπότε το πήρα απόφαση.
Θυμάμαι πολύ καθαρά την πρώτη συνεδρία, όπως και το βασικό συναίσθημα μου φεύγοντας από εκεί : θυμός. Η πρώτη σκέψη μου ήταν να μην ξαναπάω, σε αυτή την δήθεν έξυπνη και όλα – τα-ξέρω κοπέλα. Όμως, η λογική επικράτησε και ξαναπήγα. Ξανά και ξανά, όσο χρειάστηκε. Δεν ήταν εύκολο. Ομως ήταν απαραίτητο και εν τέλει απελευθερωτικο.
Αυτογνωσία
Η ψυχοθεραπεία βασικά με βοήθησε να μάθω ποια είμαι. Ποια είμαι πραγματικά, όχι ποια νομίζω εγώ ότι είμαι ή ποια πιστεύουν οι άλλοι πως είμαι. Εξετάζοντας τα κίνητρα, τις αντιδράσεις και τις σκέψεις μου σε κάθε τι που μου συμβαίνει καθημερινά, από το πιο μεγάλο μέχρι το πιο μικρό κι ασήμαντο, μπόρεσα να δω ποια είναι τα στοιχεία του χαρακτήρα μου, ποιες είναι οι επιθυμίες μου και τι περιμένω από εμένα καταρχήν. Οι αποκαλύψεις δεν ήταν όλες ευχάριστες, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Αν δεν ξέρεις ποιος είσαι στ’ αλήθεια, δεν μπορείς ούτε τα άσχημα να προσπαθήσεις να διορθώσεις, αλλά ούτε και τα καλά να καλλιεργήσεις.
Βελτίωση καθημερινότητας
Μαθαίνοντας λοιπόν ποια είμαι, κατάφερα να ξεχωρίσω συμπεριφορές, οι οποίες έκαναν την καθημερινότητά μου, αλλά και των δικών μου, πολύ δύσκολη και δυσλειτουργική. Αντί λοιπόν να κάθομαι να κλαίω και να μην μπορώ να κάνω ούτε απλές δουλειές, επειδή κάτι με κατέτρωγε και με παρέλυε κυριολεκτικά, έμαθα να αντιμετωπίζω το πρόβλημα, που κάθε φορά έχω στα χέρια μου. Έμαθα να μην ανακαλώ το παρελθόν, ούτε να πανικοβάλλομαι από ενδεχόμενες μελλοντικές καταστροφές που φαντάζομαι. Αντιμετώπιση του τώρα, όσο καλύτερα γίνεται. Ακούγεται πολύ εύκολο, αλλά στην πράξη δεν είναι. Θέλει πολλή δουλειά και δύναμη να μην πέσεις στην μαύρη τρύπα.
Μητέρα και σύζυγος
Ένα από τα βασικά αιτήματα που είχα μπαίνοντας στη θεραπεία, ήταν ότι εκείνη την περίοδο , δεν χαιρόμουν ολοκληρωτικά τα πιο όμορφα στη ζωή μου : τα κορίτσια μου και τον άντρα μου. Καταφέρνοντας λοιπόν να βάλω προτεραιότητες ξανά, ξαναθυμήθηκα τι είναι σημαντικό και τι όχι. Σταμάτησα να αναλώνομαι σε ασήμαντα πράγματα και επικεντρωθηκα σε αυτά που δίνουν χαρά στα παιδιά, τον άντρα μου και εμένα. Και κατάλαβα πως δεν είναι αυτονόητο ότι επειδή κάποτε έβαλα προτεραιότητα, αυτή μένει μέσα μου, χωρίς δουλειά. Θέλει προσπάθεια καθημερινή και η σχέση με τον σύντροφο και η μητρότητα. Θα μου πεις, αυτό το ξέρουμε και χωρίς να μπούμε σε θεραπεία. Ναι. Πράγματι. Πόσο όμως το κάνουμε πράξη; Αν κάτι μου έδωσε η θεραπεία, είναι εργαλεία για να κάνω πράξη αυτά που θεωρητικά γνωρίζω.
Επιπλέον, η ενδοσκόπηση αυτή με βοήθησε πολύ να εντοπίσω αυτά που όταν τα έκανα, δημιουργούσαν άσχημη ατμόσφαιρα στο σπίτι, αλλά και αυτά που μπορούσαν να κάνουν το κλίμα ζεστό και δημιουργικό. Και πρέπει να πω επίσης, πως επειδή έμαθα κάπως πώς λειτουργούμε, μπόρεσα να αντιμετωπίσω με πιο αποτελεσματικό τρόπο τις συμπεριφορές και τις ανάγκες των κοριτσιών, κάτι που πραγματικά είναι ανεκτίμητος.
Κατάφερα τέλος να λειτουργήσω μέσα στη σχέση, ξεπερνώντας τις άσχημες στιγμές με πολύ πιο αποτελεσματικό τρόπο από αυτόν που είχα συνηθίσει. Το να κλαις πάνω από ένα καμμένο φαγητό, σίγουρα δεν το κάνει νόστιμο. Το να πετάξεις όμως το καμμένο και να μαγειρέψεις κάτι που θα τρώγεται, είναι μια λύση. Έτσι, και το να μην μιλάς και να περιμένεις κάτι μαγικά από τον άλλον, δεν φέρνει αποτέλεσμα. Το να πάρεις όμως την κατάσταση στα χέρια σου και να κάνεις τη συζήτηση, έστω κι αν είναι δύσκολη, σίγουρα θα φέρει μια λύση.
Όρια
Πριν από πολλά χρόνια, όταν ακόμα πήγαινα σχολείο, μια φίλη μου μου είχε κάνει δώρο ένα πολύ ωραίο βιβλίο , με τον τίτλο “Όρια Ζωής”. Το έχω διαβάσει πάρα πολλές φορές έκτοτε, μιας και πραγματεύεται ένα υπερβολικά σημαντικό θέμα: τα όρια . Στον εαυτό μας, στους άλλους, στις σχέσεις μας, στα παιδιά μας. Παρότι για πολλά χρόνια πάλευα να βάλω αυτά τα όρια, να μάθω να λέω όχι, να μην πιέζομαι να ευχαριστήσω διαρκώς όλους ξεχνώντας τον εαυτό μου, να βάλω προτεραιότητες κλπ κλπ κλπ, δεν τα κατάφερνα. Αν λοιπόν κάτι κατάφερα με την θεραπεία, ήταν ακριβώς αυτό. Δεν ξύπνησα βέβαια ξαφνικά μια μέρα και είπα, “ώπα, τώρα τέλος, βάζω όρια”. Όχι. Ήταν μια προσπάθεια, που κράτησε καιρό, που ακόμα κρατάει. Όμως μπορώ να πω, πως πλέον μου είναι πολύ πιο εύκολο να το κάνω. Και η διαφορά φαίνεται πολύ!
Αυτοπεποίθηση
Όλα τα παραπάνω, συνετέλεσαν στο να αρχίσω να καταλαβαίνω πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στη ζωή μας η υγιής αυτοπεποίθηση. Αυτοπεποίθηση δεν είχα ποτέ. Όμως το να θεωρείς τον εαυτό σου άχρηστο, δεν σε πάει πολύ μακριά. Δεν είναι ταπείνωση, δεν είναι καν σύμφωνο με το Ευαγγέλιο. Έχουμε καθήκον να ξέρουμε ποιοι είμαστε, να εκτιμούμε τα δώρα του Θεού. Εκείνος μας έπλασε. Πώς είναι δυνατόν να μην έχουμε ούτε ένα καλό, όταν Εκείνος ό,τι κάνει είναι καλό; Αυτοπεποίθηση δεν σημαίνει πως θα υποτιμάς τους υπόλοιπους ή πως θα γίνεις εγωκεντρικός και αλαζόνας. Από το ένα άκρο στο άλλο, υπάρχει πάντα και το υγιές μέσον. Εκεί λοιπόν βρίσκεται η υγιής αυτοπεποίθηση. Χάρη σε αυτήν , μπόρεσα να εκτιμήσω και να αγαπήσω τα καλά στοιχεία του εαυτού μου, αλλά και να προσπαθήσω να καλλιεργήσω τα χαρίσματα που μου έχει δώσει ο Θεός. Μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει τα τάλαντά του προς δόξα Θεού, χωρίς να γίνει εγωκεντρικός. Προσπάθεια χρειάζεται.
Πνευματικότητα
Το πιο βασικό από όλα σε αυτό το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι, ήταν πως μου έδειξε την πραγματική μου πνευματική κατάσταση. Ομολογώ ότι έπαθα σοκ, όταν κατάλαβα πως πίσω από συμπεριφορές και αντιλήψεις, που για χρόνια είχα καλλιεργήσει ως ταπείνωση ή καλωσύνη, κρυβόταν βαθιά έπαρση και μεγάλος εγωισμός. Δεν περίμενα ποτέ ότι μέσα από την ψυχοθεραπεία, θα ανακάλυπτα πόσα λάθη κάνω στην πνευματική μου ζωή. Πρέπει λοιπόν να πω πως οφείλω πολλά σε αυτό το κομμάτι στην θεραπεία.
Ο καλός θεραπευτής
Ένας από τους πιο καλούς μου φίλους είναι ψυχοθεραπευτης. Κάποτε λοιπόν, καιρό πριν μπω στη θεραπεία, μου είχε πει πως για να πάει καλά η θεραπεία, πρέπει να ταιριάξεις με το θεραπευτή. Αν δεν σε “αναπαύει”, τότε η θεραπεία δεν μπορεί να προχωρήσει. Κι ένας θεραπευτής που για κάποιον είναι ο ιδανικός, για τον άλλον μπορεί να είναι ο πιο ακατάλληλος. Η επιλογή του θεραπευτή λοιπόν, είναι πάρα πολύ σημαντική. Να είναι κάποιος που θα σεβαστεί τα πιστεύω σου, από τα πιο σημαντικά για εμένα. Ο καλός θεραπευτής δεν θα σου επιβάλει κάτι, σε βοηθάει όμως να καταλάβεις πολλά. Δεν θα σου δώσει λύσεις έτοιμες στο πιάτο, θα σε βοηθήσει όμως να πιστέψεις σε εσένα και να βρεις μέσα σου τις δυνάμεις που έχεις και μένουν αχρησιμοποιητες.
Πολύ συχνά στη διάρκεια της θεραπείας ένιωσα θυμωμένη με την θεραπεύτριά μου. Όταν πήγαινα λοιπόν, ξεκινούσα τη συζήτηση και της έλεγα : “σήμερα δεν ήθελα να έρθω. Αυτό που μου είπες την προηγούμενη φορά με θύμωσε”. Και πόσο βάθος τελικά είχε η αναζήτηση που κάναμε μαζί, για να βρούμε ποια χορδή άγγιξε αυτό που συζητήσαμε. Ακόμα κι αυτό ήταν ένα μάθημα, να ψάχνω πάντα πίσω από το συναίσθημα, να βρω την αληθινή του αιτία.
Πνευματικός ή ψυχολόγος ;
Κι έρχομαι τώρα σε ένα πολύ λεπτό θέμα. Ακούω πάρα πολλές φορές, από ανθρώπους μέσα στην Εκκλησία, την άποψη, τι να τρέχεις στον ψυχολόγο, βρες έναν πνευματικό και δεν χρειάζεσαι τίποτα άλλο. Ή την άποψη ότι η ψυχολογία είναι αντίθετη με την πνευματική ζωή. Φυσικά δεν συμφωνώ. Ο πνευματικός έχει μια πολύ διαφορετική αποστολή από αυτή του ψυχολόγου. Ο πνευματικός πατέρας είναι εκείνος που θα δείξει το δρόμο προς το Θεό, που με την ευχή της συγχώρεσης θα πάρει από πάνω μας την αμαρτία και που θα δώσει την κατεύθυνση για μια εν Χριστω ζωή. Ο σωστός ψυχολόγος δεν μπλέκει σε αυτά. Η ψυχοθεραπεία, τουλάχιστον όπως την βλέπω εγώ, είναι ένα εργαλείο που μας βοηθά να μάθουμε τον εαυτό μας καλύτερα, για να αποκτήσουμε εμείς και οι γύρω μας καλύτερη ποιότητα ζωής, αλλά και για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε όλες μας τις δυνατότητες, για την ωφέλεια την δική μας και των άλλων μας. Όπως έγραψα και πιο πάνω, η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει πολύ και στην πνευματική ζωή, με την έννοια πως μαθαίνοντας τον εαυτό μας καλύτερα, μπορούμε να εντοπίσουμε τα ελαττώματα , αλλά και τα χαρίσματα και να τα δουλέψουμε με την σωστή πνευματική καθοδήγηση.
Ένα άλλο επιχείρημα που συχνά ακούω , πάνω σε αυτό το θέμα, είναι πως πολλοί άνθρωποι μπήκαν στην θεραπεία και έχασαν την πίστη τους και ότι γι’ αυτό ευθύνεται η ψυχοθεραπεία. Με την ίδια λογική βέβαια θα μπορούσαμε να πούμε πως πολλοί άνθρωποι, όταν ασθένησαν οι ίδιοι ή κάποιος δικός τους, έχασαν την πίστη τους. Ή όταν έχασαν την δουλειά τους ή τα χρήματά τους ή ένα πολύ αγαπημένο τους πρόσωπο, έχασαν την πίστη τους. Ειδικά για την ψυχοθεραπεία, η προσωπική μου άποψη είναι πως , ποτέ ένα καλό ξεκαθάρισμα και μια καλή βουτιά στα βάθη του εαυτού μας δεν μπορεί να κάνει κακό. Ακόμα και αν αυτό γίνει αφορμή για μια αμφισβήτηση ή μια αμφιβολία, όταν υπάρχουν στέρεες βάσεις στην πίστη, με την σωστή καθοδήγηση από τον πνευματικό πατέρα (να και πάλι που συνδέονται αυτά τα δύο, παρά αντικρούονται) μπορεί να οδηγήσει σε μια πολύ πιο συνειδητοποιημένη επιλογή για μια ζωή κοντά στο Χριστό.
Εν κατακλείδι
Το ταξίδι που ξεκίνησε με την ψυχοθεραπεία την οποία έκανα, δεν έχει σταματήσει. Καθημερινά αντιμετωπίζω προκλήσεις , δυσκολίες, διλήμματα, προβλήματα, στεναχώριες και χαρές. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ο τρόπος που αντιδρώ σε κάθετί, χάρη στα εργαλεία που μου έχει δώσει η θεραπεία που έκανα. Χάρη σ’ αυτήν αισθάνομαι μεγαλύτερη διαύγεια και αποφασιστικότητα, βρίσκω πάλι την χαρά και την ικανοποίηση στα μικροπραγματα, αγαπώ την Κατερίνα και προσπαθώ να διορθώσω τα λάθη, χωρίς να με κατηγορώ ακόμα και για όσα σωστά κάνω. Νιώθω μια βαθιά ευγνωμοσύνη, γιατί χάρη σε αυτήν κατάφερα πολλά πράγματα, που παλιότερα όχι δεν τα φανταζόμουν, αλλά ούτε καν πίστευα πως έχω τη δυνατότητα να κάνω. Χειροπιαστό παράδειγμα είναι τα βιβλία μου. Όμως είναι τόσες πολλές οι λεπτομέρειες της ζωής που με έχει βοηθήσει, ώστε πραγματικά δεν ξέρω τι να πρωτοθυμηθώ και τι να πρωτογράψω.
Η ζωή μας είναι αυτή που έχουμε, αυτή που μας έχει χαρίσει ο Θεός. Με τις δυσκολίες και τις χαρές, τα προβλήματα και τις προκλήσεις. Μέσα σε αυτήν μας δίνει πολλά εργαλεία, για να την ζήσουμε στα γεμάτα, για να χαιρόμαστε τα δώρα Του και στο τέλος της μέρας να Τον ευχαριστούμε γι’ αυτά. Στο χέρι μας είναι να τα αξιοποιούμε όλα προς δόξαν Του.
Θέλω να σημειώσω πως σε αυτή την ανάρτηση καταγράφω μόνο την προσωπική μου άποψη, η οποία βασίζεται στην εμπειρία μου και δεν αποτελεί επιστημονικά τεκμηριωμένη άποψη. Όμως, σύντομα θα φιλοξενήσουμε και την γνώμη του ειδικού!
Μέχρι τότε…
Σας φιλώ!
Υ. Γ. Αυτή την ανάρτηση, παρότι δεν το συνηθίζω, αισθάνομαι την ανάγκη να την αφιερώσω σε σε εκείνη, που έκανε αυτό το ταξίδι πολύ ενδιαφέρον και εποικοδομητικο, που ήταν το ευηκοον ους και η φωνή της λογικής για πολύ καιρό. Σ ευχαριστώ πολύ Όλγα.
Πόσο ταμπού φαντάζει η ψυχοθεραπεία; Απίστευτο τι μπορείς να μάθεις για τον εαυτό σου!
Κατερίνα μου, σε ευχαριστώ για αυτό το άρθρο, για πολλούς λόγους που δυσκολεύομαι να εκφράσω!
Θέλω κάπως να κρατήσω αυτο το άρθρο εύκαιρο, για πολλούς λόγους και πολλές περιπτώσεις. Ευχαριστώ πάρα πολύ.
Υπέροχο άρθρο! σκέφτομαι κι εγω να δοκιμάσω την ψυχοθεραπεία και με προβλημάτιζε ο συνδυασμός της με την πνευματική ζωή. κυρίως πώς να μιλήσεις με τον θεραπευτή για το πνευματικό κομμάτι όταν ο ίδιος δεν έχει σχέση με αυτό. ένα πρακτικό παράδειγμα , σε ρωτάει τι κάνεις όταν κάτι σε στενοχωρεί και του λες προσευχή. θα καταλάβει;